21 września zakończyły się konsultacje mapy drogowej rewizji dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych RED2.
Konsultacje skupiały się na analizie, w jakim stopniu unijne przepisy dotyczące OZE mogą przyczynić się do osiągnięcia ambitnych celów UE w dziedzinie klimatu oraz w jaki sposób można przyspieszyć przejście na bardziej zintegrowany system energetyczny, jak określono w strategiach dotyczących integracji systemów energetycznych i technologii wodorowych.
Polska Koalicja Biopaliw i Pasz Białkowych wzięła udział w konsultacjach, składając stanowisko, w którym skupiono się na następujących aspektach:
- Kluczowym wyznacznikiem możliwości realizacji celu OZE w transporcie – w szczególności w kontekście rosnących ambicji redukcyjnych – powinien być osiągany przez daną ścieżkę produkcji paliwa odnawialnego poziom ograniczenia emisji GHG, dlatego postulujemy o uwzględnienie w ramach rewizji RED2 konieczności wprowadzenia zmian w Artykule 26 dyrektywy poprzez usunięcie ograniczenia udziału biopaliw do nie więcej niż o 1 punkt procentowy ich udziału w 2020 roku oraz maksymalnie 7% końcowego zużycia energii w sektorach transportu drogowego i kolejowego w danym państwie członkowskim tylko dlatego, że są one wyprodukowane z surowców rolnych.
- Podstawowym kryterium możliwości realizacji poprzez biopaliwa celów klimatyczno-energetycznych UE powinien być ich potencjalny wkład w ograniczanie emisji GHG. Zrównoważone biopaliwa wytwarzane z surowców rolnych, w szczególności europejskiego pochodzenia tj. produkowane w reżimie środowiskowym Wspólnej Polityki Rolnej, zapewniają oczekiwany efekt redukcyjny.
- Jednocześnie to biopaliwa konwencjonalne mają obecnie największy swój udział w dotychczasowej dywersyfikacji źródeł energii zużywanej w transporcie na nośniki odnawialne, dlatego rewizja RED2 powinna wzmacniać rolę wszystkich zrównoważonych biopaliw mogących mieć realne zastosowanie na ścieżce dojścia do celów na 2030 i 2050 rok.
- Aby wzmocnić pożądany efekt należy jednocześnie rozważyć przyspieszenie ścieżki całkowitej eliminacji z miksu energetycznego UE biopaliw wytwarzanych z surowców o wysokim ryzyku ILUC, tak aby nie konkurowały one pod względem ekonomicznym o ten samy rynek z faktycznie zrównoważonymi surowcami umożliwiając tym samym przyspieszony rozwój zarówno ich udziału, jak i biopaliw zaawansowanych. Podzielamy w tym kontekście pogląd KE dotyczący konieczności wzmocnienia narządzi prawnych mających zapewniać o zrównoważonym charakterze energii odnawialnej.
- W celu efektywnego dojścia do podcelu w transporcie na faktycznym poziomie 14% lub wyższym należy także w szczególności usunąć przeliczniki do wielokrotnego zaliczania ich udziału w ramach jego realizacji, co skutecznie kanibalizuje rynek OZE w transporcie i promuje de facto zwiększone wykorzystanie paliw ropopochodnych. Każda bowiem jednostka energii pojawiająca się w ramach realizacji podcelu dla OZE w transporcie w wyniku kalkulacji matematycznej (dotyczy to tak samo zarówno podwójnego naliczania biopaliw z surowców wymienionych w Załączniku IX, jak i m.in. czterokrotnego naliczania udziału odnawialnej energii elektrycznej w transporcie drogowym) musi zostać dostarczona na realnym rynku paliwowym poprzez produkty ropopochodne. Co równie istotne, ma to swój bezpośredni negatywny wpływ na generalną wartość redukcji emisji GHG osiąganej w sektorze transportu, gdzie szczęśliwie nie obowiązują tego typu zasady powodując sztuczną realizację ambicji środowiskowych UE.
- W związku ze szczególnymi trudnościami, jakie towarzyszą dekarbonizacji ciężkiego transportu kołowego, lotnictwa oraz transportu morskiego, w przypadku których na chwilę obecną nie ma praktycznie żadnych innych odnawialnych alternatyw poza biopaliwami, należałoby rozważyć wdrożenie w ramach dyrektywy dedykowanych rozwiązań w tym zakresie dodatkowo wzmacnianych inicjatywami poza regulacyjnymi przewidzianymi w Opcji 2, o których mowa we wstępnej ocenie skutków KE. Należy w tym kontekście rozważyć skorelowanie prac nad rewizją RED2 z pracami normalizacyjnymi i wdrożeniowymi na poziomie wspólnotowym, m.in. w ramach znowelizowanych przepisów dyrektywy FQD oraz dyrektywy 2014/94/UE w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych, ukierunkowanych na rozwój wykorzystania biopaliw takich jak B20/30, B100, ED95 mogących mieć szerokie zastosowanie jako paliwa flotowe, używane w rolnictwie czy też transporcie wodnym. Szereg państw członkowskich UE podejmuje – z różnym skutkiem – działania w tym obszarze, warto te doświadczenia zebrać i wykorzystać do wypracowania efektywnego rozwiązania ogólnoeuropejskiego.
- Zwiększenie ambicji OZE w transporcie poprzez usunięcie sztucznie zawyżających ich udział multiplikatorów oraz limitu 7% dla biopaliw z surowców rolnych powinno jednocześnie pociągać za sobą formalne wsparcie w pokonaniu obecnego „blending wall” w paliwach normatywnych, przez co rozumiemy ogólnoeuropejskie przejście na standard B10 w oleju napędowym, pełną tranzycję w najbliższym czasie rynku benzyn w UE na E10 i realne uruchomienie inkorporacji wyższych blendów etanolu w ramach paliwa normatywnego, tak jak ma to miejsce w wielu już innych regionach świata (co przesądza o braku barier technicznych).
- Usunięcie limitu 7% dla biopaliw z surowców rolnych będzie ponad powyższe kwestie realnym krokiem w celu zwiększenia korelacji polityki klimatyczno-energetycznej także ze Wspólną Polityką Rolną UE oraz elementami Europejskiego Zielonego Ładu, który jest z nią bezpośrednio związany. Przewidziane bowiem objęcie analizą śladu węglowego sektora spożywczego powinno odbywać się z wykorzystaniem dotychczasowych doświadczeń w zakresie certyfikacji surowców rolnych stosowanych w sektorze biopaliw pod kątem zrównoważonego rozwoju. Nie zapominać również należy o wkładzie ich produkcji w rozwój sektora paszowego i budowania niezależności białkowej, czemu służy z kolei przyjęta w 2018 roku unijna Strategia Białkowa. To dzięki bowiem biopaliwom możliwe było zwiększenie w ostatnich latach podaży rodzimych źródeł białka z rzepaku (śruta) i zbóż (DDGS) częściowo dywersyfikując na lokalną produkcję i surowce rynek zdominowany przez śrutę sojową – w kontekście powyższego podkreślić należy – nie objętą analogicznym monitoringiem w zakresie zrównoważonego rozwoju.